Kunst in de school: de leerlingen zien steeds meer

Dit schooljaar ging Montessorischool Noordwijk voor het eerst een samenwerking aan met Kunstuitleen Bollenstreek. Elke 6 weken wordt er een kunstwerk opgehangen in de school en gaan leerlingen ermee aan de slag. “Door het kunstwerk ontstaat een gesprek”, zegt leerkracht onderbouw en initiatiefnemer Christa de Borst.

Wat is jouw affiniteit met kunst?

“Al op jonge leeftijd kwam ik ermee in aanraking. Mijn ouders vonden kunst enorm belangrijk in de opvoeding en namen me mee naar het theater en musea. Op de middelbare school volgde ik kunstgeschiedenis en handenarbeid als extra vakken, later op de pabo volgde ik het vak kunstcoördinator. Op deze school werkt een geweldige kunstcoördinator, Nicoline Loe, met wie ik nauw samenwerk aan dit project.”

Hoe kwam de samenwerking met de Kunstuitleen tot stand?

“Ik ontdekte dat bij Kunstuitleen Bollenstreek in Hillegom, vlakbij waar ik woon, een kinderabonnement werd aangeboden. Voor €7,50 per maand kunnen kinderen er elke maand een klein kunstwerk lenen, bijvoorbeeld voor op hun kamer. Ik werd er enthousiast van en wilde ook zoiets voor de school. Nicoline was ook meteen enthousiast. Voor ongeveer €180 per jaar hebben we bij de Kunstuitleen een zakelijk abonnement afgesloten. Daarmee kunnen we elke zes weken een groot kunstwerk lenen voor in de gang van de school.”

Waar selecteer je op?

“Bij het kiezen van elk kunstwerk moet ik een stap terug doen en mijn eigen smaak laten varen. De eerste vraag is: welk werk heeft een meerwaarde voor het onderwijs? Daarbij komt dat de kinderen werken mooi kunnen vinden die mij minder aanspreken. Dat maakt het spannend, ook voor mij.”

Denkt de Kunstuitleen met je mee?

“De Kunstuitleen draagt werken aan die passen bij mijn ideeën. Samen lopen we al brainstormend door de galerie. Nu zijn het vooral schilderijen die ik heb gekozen, maar er staan ook allerlei beelden en glaskunstwerken die interessant zijn. Ik wil de leerlingen een zo breed mogelijk aanbod geven. Werk met een bepaalde thematiek ga ik niet uit de weg, als het maar aansluit bij de belevingswereld van vier- tot twaalfjarigen. Daarnaast moet het werk zo groot zijn dat je er met een hele klas naar kunt kijken. En niet al te ingewikkeld om er een opdracht bij te verzinnen.”

Wat voor opdrachten gaat het om?

“We begonnen dit kunstuitleenproject tijdens de Kinderboekenweek 2022 met ‘Gi-ga-groen!’ als thema. Het eerste werk dat we ophingen was van een grote vogel op een groene achtergrond, geschilderd in grove penseelstreken. We hebben het werk met de leerlingen besproken en stelden de vraag: wat zie je, en wat doet het met je? Die vragen komen bij elk nieuw kunstwerk terug. Alles wat het kind erover zegt is goed. Niet alle leerlingen zijn daar even vrij in, maar op den duur worden ze losser in het onder woorden brengen van hun waarneming en het geven van een mening. Aan het einde van de les wordt de opdracht die gelinkt is aan het kunstwerk uitgelegd. Bijvoorbeeld: ga met felle kleuren aan de slag, of met dezelfde manier van schilderen. Of teken wat volgens jou op het schilderij ontbreekt.”

Wat is het doel van het project?

“In de basis gaat het erom dat kinderen enthousiast worden van kunst en getriggerd worden om ernaar te kijken. Het is een leuk en laagdrempelig contact met kunst, vooral voor kinderen die niet met hun ouders naar het museum gaan. Wij halen zo kunst naar de school. Het sluit ook mooi aan op ons museumbezoek, en het lesprogramma Kijk|Kunst. Het werk van de Kunstuitleen hangt eerst beneden in de hal, daarna gaat het naar boven. Zo kunnen alle klassen het zien en ermee werken. Na zo’n 6 weken wordt het kunstwerk gewisseld.”

Wat doet kunst in de school met de leerlingen?

“Door het kunstwerk te bespreken oefenen de kinderen om goed te kijken en te vertellen wat je ziet. Ze praten er ook onderling over, dat is leuk om te horen. Ze zien steeds meer, en weten dat te benoemen. Eerst zeiden ze bijvoorbeeld alleen ‘we zien een vogel’. Inmiddels benoemen ze meer details, wat maakt dat ze beter kijken. Als er een nieuw werk hangt trekken de kinderen hun ouders mee naar binnen om ze ‘het nieuwe kunstwerk’ te laten zien. Dat is erg waardevol en ook hier ontstaan gesprekken.”

Datum: 16 maart 2023
Tekst: Cathelijne Beijn

Meer over Kunstuitleen Bollenstreek
Meer over Visual Thinking Strategies
Meer over Kijk|Kunst