Elk kind, elk jaar naar het museum: dat is de ambitie

Als cultuurcoach bij de gemeente Gorinchem verbindt Esther Batenburg scholen aan musea in de stad. De educatieve projecten die daaruit voortkomen worden mede mogelijk gemaakt door de regeling Cultuureducatie met kwaliteit (CMK). Elk kind, elk jaar naar het museum: dat is de ambitie.

Gorcums Museum

In cultuureducatie binnen het primair onderwijs speelt het Gorcums Museum een belangrijke rol, vertelt Esther. “Het museum is een gemeentelijke instelling, net als wij. Dus zijn we directe collega’s. Dat is prettig, want het maakt de lijntjes kort.” Scholen ondersteunen, adviseren en enthousiasmeren voor cultuuronderwijs in combinatie met een museumbezoek, is het voornaamste en gezamenlijke doel. De nieuwe museumdirecteur en conservator Lisette Colijn gaf daarvoor een impuls. “In het Gorcums Museum is een doe-ruimte gekomen voor kinderen. In plaats van met hun handen op de rug naar kunst kijken, kunnen ze nu ook zelf iets maken en aan spullen zitten. Dat maakt kunst beleven laagdrempelig.”

Doe-zolder

Bij elke expositie wordt nu ook een doe-activiteit ingepland, zoals bij de huidige tentoonstelling Ter land, ter zee en in de lucht. “In samenwerking met een lokale kunstdocent hebben we voor 3 leeftijdsgroepen een speurtocht door de expositie ontwikkeld, zodat we goed kunnen inspelen op de belevingswereld van de bezoeker.” Zolang de expositie loopt kunnen kinderen op de zolder van het museum met hout, tape, karton en gerecyclede materialen hun eigen vervoersmiddel maken. “Voor de bovenbouw van het basisonderwijs en alle leerlingen van het voortgezet onderwijs bedachten we de opdracht ‘bouw een zeepkist’. Uiteindelijk konden we 23 zeepkisten van 6 deelnemende scholen laten zien tijdens een buitenexpositie, en was er een heuse zeepkistenrace. Daar ben ik echt trots op.”

Lokale samenwerking

De gemeente en het museum experimenteren inmiddels zo’n anderhalf jaar met een doe-ruimte tijdens een expositie. En met succes. “Met 2 cultuurcoaches benaderen wij de scholen, promoten de expositie en vertellen we wat er voor de kinderen te doen is. Bij het ontwikkelen van het educatie-aanbod worden kunstdocenten en kunstenaars betrokken, zodat we ook lokale professionals ondersteunen.” Een museumbezoek duurt voor een klas zo’n anderhalf uur, inclusief een bezoek aan de doe-ruimte. De reacties zijn heel positief, wat vooral te zien is aan de stijgende bezoekersaantallen. “Zowel een kleuter als een leerling uit het voorgezet onderwijs kan in het museum een interactief bezoek beleven. Ook bij een moeilijk onderwerp zijn we er scherp op dat elk kind mee kan doen en een leuke ervaring heeft. De kinderen genieten er zichtbaar van.” Kinderen kunnen ook buiten schooltijd het museum in en samen aan de slag. “In lijn met het thema van de expositie organiseren we in de vakanties workshops met een kunstenaar.

Museumpas

Vanaf volgend schooljaar introduceert de gemeente in samenwerking met het Gorcums Museum en het Hendrick Hamel Museum een museumpas voor scholen. Voor € 3 per leerling kan elk kind in een schooljaar onbeperkt naar deze 2 instellingen. “Vanuit CMK stimuleren we dat scholen het 3 jaar aangaan. In dat geval draagt CMK het eerste jaar 50% en het tweede jaar van 25% bij aan de kosten. Het derde jaar betalen scholen het volledige bedrag zelf.” Basisscholen kunnen zich als geheel aanmelden, scholen in het voortgezet onderwijs per klas. “Op vertoon van de pas kan een leerling ook buiten schooltijd naar het museum.”

Warme band

Hoe houden de cultuurscouts de relatie met de scholen warm? “De museumpas is een goed bindmiddel. Daarmee hopen we dat de scholen blijven terugkomen.” Maar ook: zorg dat 1 persoon het aanbod naar de scholen brengt, adviseert Esther. “Wij bundelen het aanbod van de culturele partners, zoals het theater en de lokale muziek- en dansschool. Zo wordt de school niet overspoeld met informatie vanuit allerlei kanalen en houden we het overzichtelijk. We houden alles bij op de website waarop een pagina speciaal voor het onderwijs is ingericht.” Elk kind, elk jaar naar het museum: dat is Esthers wens en ambitie. “Na de zomer gaan we beginnen met een expositie over miniatuurbouw. Dat heeft genoeg potentie om voor educatie weer een prachtig programma op te zetten.”

Datum: 9 juni 2023
Tekst: Cathelijne Beijn

Meer over tentoonstelling Ter land, ter zee en in de lucht
Meer over Gorcums Museum
Meer over Hendrick Hamel Museum
Meer over CMK