Een frisse wind door cultuureducatie in Maassluis

In Maassluis zijn Gertjan van de Velden (Stadsmakelaar Cultuur) en Esther van Ee (Beleidsadviseur Kunst & Cultuur) de kartrekkers van Cultuureducatie met Kwaliteit. Om het cultuuronderwijs op te frissen, besloten zij een projectleider van buiten de gemeente aan te trekken. In 2023 begon Karen de Moor bij de gemeente als cultuureducatiecoördinator. Wij spraken Karen en Gertjan over de nieuwe ontwikkelingen.

Opfrisbeurt

In Maassluis doen alle 13 basisscholen sinds 2007 mee aan het Cultuurmenu. Daarbij maken leerlingen 2 keer per schooljaar kennis met activiteiten die worden aangeboden door culturele instellingen als lokale musea, de dans- en muziekschool, het theater, de bibliotheek, Jeugdtheaterhuis en erfgoedinstellingen zoals het Nationaal Sleepvaartmuseum en de Groote Kerk. “Het was tijd voor een frisse wind door de cultuureducatie van Maassluis”, zegt Gertjan. “We waren al een eind op weg en de wil van de culturele instellingen om mee te doen is er. Maar het bestaande aanbod moest beter worden afgestemd op de vraag vanuit het onderwijs.”

Wensen vanuit de school

Karen startte daarom in 2023 een onderzoek onder de scholen, de culturele instellingen, de wethouders onderwijs en cultuur, één van de schoolbesturen en de Culturele Raad Maasluis. “Daarin hebben we alle hobbels, kansen en wensen binnen het cultuuraanbod besproken. De hobbels bleken vooral te gaan over de werkdruk door het lerarentekort, gebrek aan tijd en de terugloop van het aantal hulpouders. Culturele instellingen op hun beurt kampten onder andere met afzeggingen van de scholen en het gebrek aan voldoende vrijwilligers.”

Uit alle bevindingen werd een plan geschreven om het cultuuronderwijs naar een hoger plan trekken. En met succes. Karen: “We bedenken het aanbod nu niet meer vanuit onze eigen kamer, maar sluiten aan op de wensen van de scholen en de instellingen.” De scholen hebben meer vrijheid gekregen in hun Cultuurmenu zodat het beter aansluit bij de leerlijnen. “Bijvoorbeeld door een vast moment in het jaar los te laten, en door duidelijker te maken waar de programma’s op het curriculum aansluiten.” Daarnaast zijn er ook plannen voor een verdere toekomst, bijvoorbeeld de leerkrachten ontzorgen door kunst- en cultuuronderwijs een vast deel van de week te laten invullen door een vakdocent. “Dat betalen we vanuit het budget voor cultuureducatie van de gemeente, plus een kleine bijlage vanuit de scholen.”

Uitgebreid cultuurmenu

Verschillende lesprogramma’s zijn opnieuw geschreven en overzichtelijker gemaakt voor de leraar, en spannender voor de leerling. Karen: “Na een basisvoorbereiding op school komen de leerlingen nu beter voorbereid naar de culturele instellingen. Bijvoorbeeld naar de Groote Kerk, waar we het educatieve deel hebben verpakt in een spannend verhaal. Door middel van QR-codes met aanwijzingen moeten de leerlingen een mysterie oplossen. Hierbij is hun mobiel geïntegreerd in het verhaal.” Het aanpassen en opfrissen van het cultuuronderwijs gebeurt de komende tijd in stappen. “We zijn ons bewust dat het maatwerk is. We gaan uit van de vraag wat elke school met cultuureducatie wil en wat er bij de instelling past. Samen bekijken we wat de visie is van de school en welke stappen er moeten worden gezet om dat voor elkaar te krijgen.” Nu zijn er 2 programma’s per jaar, zonder keuzemogelijkheid. Volgend schooljaar krijgen de scholen een behapbaar en overzichtelijk menu met cultuuraanbod, en is er per leerjaar meer keuze. “Wij helpen de scholen daarin een keuze te maken.”

Stap voor stap

In een later stadium kunnen scholen voor verdieping kiezen in de vorm van een projectdag in een bepaalde discipline of thema. Dat kan op school of op locatie, zoals een eenmalige workshop bij het Jeugdtheaterhuis voor de eindmusical, of een leuke dag in de muziekschool. Karen: “We gaan ook bekijken hoe we kunnen aansluiten op de eindmusical van groep 8. Dat behelst dans, taal, theater en spel en muziek. Door een musicalworkshop op te nemen gelinkt aan het Cultuurmenu helpen we de leerkracht op weg.” “De herijking cultuureducatie is een flink eind op weg”, zegt Gertjan. “Van de culturele instellingen waar programma’s zijn aangepast, krijgen we terug dat de leerlingen meer betrokken zijn en de medewerkers zijn daar erg blij mee. Het aanpassen van het lesmateriaal had wel wat voeten in de aarde, maar uiteindelijk bewoog iedereen mee.”

Geen excuus

Karen, Esther en Gertjan spreken elkaar eens in de maand en helpen elkaar waar nodig. “De scholen en onze culturele partners vinden het fijn dat ze met Karen nu 1 contactpersoon hebben”, zegt Gertjan. “Afspraken met scholen verloopt stukken soepeler: ze zijn enthousiast, en werken en denken graag mee. We zien het als onze missie om docenten te vertellen hoe belangrijk de verbinding is tussen schoolvakken en kunst & cultuur in de ontwikkeling van kinderen. De kansen zijn eindeloos en het ligt allemaal hier om de hoek. We brengen cultuureducatie naar de scholen en leerlingen toe, op een laagdrempelige manier. De leerlingen beleven er zichtbaar enorm veel plezier aan.”

Meer over Cultuureducatie met Kwaliteit

Tekst: Cathelijne Beijn
Datum: 25 juni 2024