Samen cultuurmaken: de basisbegrippen
De afgelopen maanden heeft Kunstgebouw gesproken met gemeenten en culturele en maatschappelijke organisaties. Er blijkt onduidelijkheid over wat actieve cultuurparticipatie precies inhoudt en welke projecten en doelgroepen binnen de regeling Samen cultuurmaken van het Fonds voor Cultuurparticipatie (FCP) passen. We zetten de belangrijkste termen voor je op een rij.
Het algemene doel van het Fonds voor Cultuurparticipatie is actieve cultuurparticipatie, in het geval van de regeling Samen cultuurmaken specifiek voor mensen die drempels ervaren of uit zichzelf niet in aanraking komen met cultuur maken.
Actieve cultuurparticipatie
Actieve cultuurparticipatie houdt in dat de mensen die meedoen aan een project daadwerkelijk zélf cultuur gaan maken, bijvoorbeeld:
- tekenen en schilderen;
- een gedicht schrijven;
- fotograferen;
- dansen;
- muziek maken;
- meewerken aan een toneelvoorstelling door bijvoorbeeld een decor te bouwen, mee te spelen of op het podium hun verhaal te vertellen.
En dus niet: een schilderij bekijken, een museum bezoeken, een boek lezen, naar een voorstelling kijken of muziek luisteren. Dat is receptieve cultuurparticipatie, of cultuur meemaken.
Artistiek eindproduct
Het gaat erom dat het project leidt tot een artistiek product. Dit is het belangrijkste doel van de regeling, alle maatschappelijke doelen die behaald kunnen worden zijn ondergeschikt hieraan en bijvangst.
Een artistiek product is een tastbaar voorwerp zoals een schilderij of een vertoning aan publiek in de vorm van een optreden of voorstelling.
Drempels verlagen en het artistieke product staan voorop bij de regeling Samen cultuurmaken.
Samenwerking culturele organisatie en maatschappelijke organisatie
Een belangrijke voorwaarde is dat een organisatie uit de culturele sector samenwerkt met een organisatie uit het sociale domein. De culturele partner kan zorgen voor het creatieve aanbod en de maatschappelijke partner heeft betere toegang tot doelgroepen die kwetsbaar zijn en drempels ervaren om cultuur te maken. Door samen te werken met maatschappelijke partijen kan de culturele partij het aanbod beter ontwikkelen en de doelgroep beter bereiken.
Voor het indienen van een aanvraag moet er een samenwerkingsovereenkomst opgesteld worden waarbij er een plan is gemaakt hoe de partners gaan samenwerken. Op de website van het Fonds voor Cultuurparticipatie is een voorbeeld te vinden van een overeenkomst.
Doelgroepen
Voorbeelden van doelgroepen die nu drempels ervaren om cultuur te maken:
- kinderen en volwassenen in armoede;
- vluchtelingen;
- mensen met een andere culturele achtergrond (waarbij het bijvoorbeeld niet gebruikelijk is om op een podium te staan);
- mensen met taalproblemen;
- kwetsbare ouderen;
- dak- en thuisloze jongeren;
- bewoners van achterstandswijken;
- mensen met een beperking (zowel fysiek als mentaal);
- mensen die behoefte hebben aan prikkelarme cultuur (bijvoorbeeld bij mensen met autisme of hersenletsel);
- ex-gedetineerden;
- bewoners van Blijf-van-mijn-lijfhuizen;
- personen zonder eigen vervoer of die niet in staat zijn om zelfstandig te reizen.
Let op: een binnenschools programma kan niet gefinancierd worden vanuit deze regeling. Ook mogen staatsorganisaties als de GGZ en de Reclassering niet een van de twee samenwerkingspartners zijn, wel mogen zij als extra partner participeren in het project. Er mogen ook vele andere extra partners bij het project betrokken worden.
Borging
Het is belangrijk dat de ervaringen geborgd kunnen worden. De organisaties werken niet vrijblijvend samen maar zorgen ervoor dat kennis en ervaring in beide organisaties blijvend terechtkomen.
Samenwerken tussen culturele en maatschappelijke organisaties én borging zijn erg belangrijk bij de regeling Samen cultuurmaken.
Op de website van het Fonds voor Cultuurparticipatie staat uitgebreide informatie over de regeling, tips voor het schrijven van een projectplan, veel gestelde vragen en inspirerende voorbeeldprojecten. Ook is het mogelijk om hulp te vragen bij de adviseurs van het Fonds.
Kunstgebouw helpt graag bij het ontwikkelen van plannen, een eerste toetsing van een subsidieaanvraag of het organiseren van een (online) brainstormsessie of bijeenkomst. Neem contact met ons op via Soesja Pijlman.
