“Kunst en cultuur zijn nooit ver weg”

De belangrijkste doelstelling van het landelijke programma Cultuureducatie met kwaliteit (CMK) is het duurzaam versterken van de kwaliteit van cultuureducatie. Bijvoorbeeld door intensieve samenwerking tussen scholen en de culturele omgeving. Kunstroute Katwijk is hier een mooi voorbeeld van. “We maken kunst en cultuur laagdrempelig door kinderen in hun eigen omgeving mee op pad te nemen”, zegt Claire Verhulst, regionaal CMK-projectleider van Katwijk.

Kunstroute Katwijk
De Kunstroute Katwijk is een jaarlijks evenement voor leerlingen van groep zeven van alle basisscholen in de buurt. In de eerste week van juni voert de route, die een hele dag duurt, langs beeldende kunstwerken in de dorpskernen van Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg. “Het kan hierbij gaan om een beeld in de buitenruimte of om een gebouw waar de kinderen bij stil staan”, legt Claire uit. “Na uitleg van de docent over wat ze zien beantwoorden de kinderen vragen over het kunstwerk. Goed kijken en duiding is hierbij belangrijk.” Met alle goede antwoorden kunnen de leerlingen uiteindelijk een puzzel oplossen. “Door er een interactieve speurtocht van te maken houden we de kinderen extra gemotiveerd.”

Herkenning
De Kunstroute Katwijk is samengesteld door de Schoolkunstcommissie: een samenwerkingsverband tussen het Welzijnskwartier, de gemeente Katwijk, het onderwijs en het lokale culturele veld. De route is onderdeel van het CMK-programma waarbij twee basisschooldirecteuren, Kunstgebouw, het Katwijks Museum, de gemeentelijke muziekschool en de bibliotheek samenwerken en gedurende het schooljaar een breed programma van verschillende projecten, voorstellingen en culturele lessen aanbieden. “Het doel hiervan is om zo veel mogelijk kinderen op een leuke, laagdrempelige en actieve manier in aanraking te laten komen met kunst en cultuur”, zegt Claire. “Omdat alles zich afspeelt in de lokale omgeving staat het dicht bij de leerlingen. Daar herkennen zij zich in, dat is een belangrijke factor.”

Workshops
Tijdens de Kunstroute Katwijk worden de leerlingen ook drie workshops van elk drie kwartier bij een culturele instelling aangeboden. Jaarlijks doen zo’n twaalf instellingen hieraan mee. “De workshops zijn altijd interactief. Zo maken de kinderen bij de lokale muziekvereniging bijvoorbeeld kennis met verschillende instrumenten, doen ze een creatieve schrijfopdracht in de bibliotheek of wordt er geknutseld bij één van onze musea.” Tijdens de route worden de kinderen geactiveerd om meer om zich heen te kijken én worden ze gewezen op wat er gebeurt in de wijk. “Door workshops met de Kunstroute te integreren leren ze het lokale aanbod van kunst en cultuur kennen, in de breedste zin van het woord.”

Digitale editie
Helaas gooide corona roet in het eten en moest de Kunstroute twee keer worden afgeblazen. Om de leerlingen toch iets aan te bieden stelden de gemeentelijke muziekschool, het Katwijks Museum, de bibliotheek, Harmonie Katwijk, Museum Oud-Rijnsburg en Kuco (Kunstenaars Collectief Katwijk) elk een eigen workshop samen die in een filmpje in de klas worden gepresenteerd. Zomaar een filmpje maken is natuurlijk lastig. Claire schakelde professionele ondersteuning in bij het maakproces. “De aanbieders volgden een korte cursus op maat door Filmhub Zuid-Holland. Hierin kwam bijvoorbeeld aan bod hoe je leerlingen voor de camera iets stapsgewijs en helder uitlegt, en hoe je alles goed in beeld brengt. Vervolgens kwam een cameraman uit Katwijk langs om de workshops op te nemen en te monteren.” Ook maakte elke instelling een korte introductievideo van anderhalve minuut. “De aanbieders kunnen hun introductiefilmpjes ook gebruiken voor eigen doeleinden om mensen te bereiken. Dit maakt het project ook duurzaam.” Eind september zijn de gefilmde workshops klaar en kunnen dan in de klas worden vertoond. “Het is natuurlijk minder leuk dan de fysieke kunstroute met alles erop en eraan. Maar op deze manier kunnen we, ondanks de maatregelen, cultuureducatie toch levend houden. Dat vinden we belangrijk.”

Ook voor middelbaar onderwijs
De Schoolkunstcommissie heeft plannen om het culturele aanbod de komende vier jaar uit te breiden naar middelbare scholen. “De eerste kennismakingsgesprekken lopen nu. Samen onderzoeken we wat de scholen willen en wat wij hen kunnen bieden.” In samenwerking met de muziekschool is er al een muziekproject ontwikkeld, gericht op tweedeklassers. “Vanwege corona heeft dit nog niet kunnen plaatsvinden, maar het project staat in de startblokken en kan op middelbare scholen worden ingepland zodra het mag.” Daarnaast zijn er verkennende gesprekken met Vakcollege Rijnmond voor het keuzevak Art&Design. “We onderzoeken of we samen met culturele instellingen invulling kunnen geven aan dit vak. Bijvoorbeeld door een bezoek aan een kunstenaarsatelier, of met leerlingen bij een museum langs te gaan. Of het dit schooljaar allemaal gaat lukken is nog de vraag, maar we bekijken wat we voor elkaar kunnen betekenen.”

Lees meer inspirerende verhalen over Cultuureducatie met kwaliteit in Zuid-Holland

Tekst: Cathelijne Beijn