“Kijk waar scholen en cultuuraanbieders in jouw regio sterk in zijn”

Helma Wagemakers is regionaal CMK-coördinator in de Hoeksche Waard. Met een klein team ondersteunt ze maar liefst 45 scholen in de regio om cultuureducatie blijvend te verankeren in het basisonderwijs. Als verbinder tussen het onderwijs en culturele veld is maatwerk belangrijk, legt Helma uit. “Kijk vooral waar de scholen en culturele aanbieders in jouw regio sterk in zijn.”

Als regionaal coördinator denkt Helma mee over hoe cultuureducatie een blijvend onderdeel kan zijn binnen het basisonderwijs. Op de scholen in haar regio geeft ze advies over het aanstellen van een interne cultuurcoördinator (ICC’er) en organiseert ze cultuurtrainingen voor het schoolteam. De cultuurring, met daarin alle cultuuraanbieders van de Hoeksche Waard, is voor alle leerkrachten online inzichtelijk gemaakt. Maar binnen het aanbod is maatwerk onmisbaar, zegt Helma.

Als we praten over cultuureducatie in de Hoeksche Waard, waar ligt dan de nadruk op?
“We bieden basisscholen alle kunstdisciplines aan, maar op veruit de meeste scholen begint cultuureducatie bij muziek. Dat staat in deze regio hoog in het vaandel en is vooral ook de wens van de ouders. Naast een samenwerking met stichting Méér Muziek in de Klas, dat muziekeducatie op scholen initieert, betrekken we Muziekschool Hoeksche Waard en de lokale harmonieën en fanfares bij de muzieklessen. Deze orkesten zijn een belangrijk onderdeel van de regionale cultuur, het leeft hier enorm. Samen met een eigen muziekdocent komen de muzikanten in een kleine bezetting langs op school en laten de kinderen kennismaken met de verschillende instrumenten. Ook worden klassen jaarlijks uitgenodigd om een concert bij te wonen. Hiermee spelen we in op wat kinderen kennen uit hun cultuur en bieden daarbij aanvullend muziekonderwijs.”

Welke leerlijnen zijn nog meer belangrijk?
“Muziekles combineren we vaak met theater, in samenwerking met het Rho Toneel uit Numansdorp. We maken er één geheel van om zo naar een voorstelling te werken die de kinderen aan het einde van het schooljaar uitvoeren. Samen met Arne van de Ree, de illustrator van de hedendaagse Pinkeltje, hebben we zelf een tekenleerlijn ontwikkeld. Daarbij komen technisch tekenen en vrij werken aan bod om zo veel mogelijk de creativiteit van kinderen te stimuleren.”

Er zijn in de regio ook scholen met een sterke geloofsovertuiging. Hoe pak je dat aan?
“Dans en theater passen niet bij de reformatorische scholen in de buurt. Maar muziek, schilderkunst en erfgoed juist weer wel. Op dit moment zijn we bezig om voor volgend schooljaar een leerlijn erfgoed te introduceren, gebaseerd op de canon die onlangs is uitgebracht over de regio. Hierin trekken we op met erfgoedmuseum Museum Hoeksche Waard. Het wordt een digitale leerlijn waarbij we hoogtepunten uit de geschiedenis van de Hoeksche Waard vertellen. Maar de leerlingen zullen uiteraard ook het museum bezoeken. Om zo veel mogelijk kinderen te bereiken, proberen we ook de vier andere musea uit de regio te betrekken.”

Zo te horen zijn er veel samenwerkingen tussen aanbieders. Hoe bouw je zo’n netwerk op?
”Ik begon door zoveel mogelijk cultuuraanbieders in de regio bij elkaar te brengen. Van dansscholen en verhalenvertellers, tot kunstenaars en muzikanten. Vanaf dat startpunt hebben we een werkgroep opgericht waarin we met elkaar bespreken wat er speelt op de scholen, waar de behoefte ligt en of we gezamenlijk nieuwe leerlijnen kunnen ontwikkelen. Voor ons is het belangrijk om zoveel mogelijk zzp’ers uit de regio aan de scholen te verbinden. Dat versterkt de onderlinge band.”

In de Hoeksche Waard is het CMK ondergebracht in de bibliotheek. Heeft dat voordelen?
“De bibliotheek is de grootste culturele instelling in de Hoeksche Waard en is ook één van de cultuuraanbieders. Zo is de bieb bijvoorbeeld betrokken bij de leerlijn jeugdliteratuur. Hierbij gaat een leesconsulent langs op de scholen waar ze zogenaamde ‘leeskilometers’ maken om zo het plezier van lezen bij kinderen terug te winnen. Dit doen ze met activiteiten die aansluiten bij de belevingswereld van kinderen. Bijvoorbeeld door literatuur te combineren met knutselopdrachten of een wedstrijd ‘wat is het leukste boek’. Ook gaan we langs bij scholen om te zorgen dat de jeugdboeken die er in de kast staan actueel zijn en interessant zijn voor alle niveaus.”

Wat zou je nog willen bereiken binnen het cultuuronderwijs in jouw regio?
“Mijn wens is dat er op alle scholen door de besturen een interne cultuurcoördinator wordt aangewezen. Zo’n ingang binnen de school maakt ons werk stukken makkelijker en zorgt ervoor dat er ook daadwerkelijk iets op het gebied van cultuureducatie gebeurt. Het gaat goed hoor: we hebben nu al dertig ICC’ers verdeeld over 25 scholen. Ook wethouder Harry van Waveren, die in onze bestuursgroep zit, is voor ons een onmisbare schakel. Harry opent deuren die anders gesloten blijven. Dat de gemeente zo direct betrokken is, is heel bijzonder.”

Meer weten? Kijk dan op  http://cultuurhw.nl/

Lees meer inspirerende verhalen over Cultuureducatie met kwaliteit in Zuid-Holland

Datum: 7 december 2021
Tekst: Cathelijne Beijn