Verslag CmK-bijeenkomst ‘Hallo toekomst’

Hoe ziet cultuureducatie er het volgende decennium eigenlijk uit? Wat is onze rol daarin? Wat staat ons nog te wachten? En hoe bereiden we ons hierop voor? Aan de hand van een aantal vragen gingen we met experts uit het veld – vanuit verschillende invalshoeken – in gesprek.

Panelleden:

• Leontine Vreeke | Statenlid Provincie Zuid-Holland
• Lucien Kembel | directeur-bestuurder LKCA
• Liyah Park | spreker Diversiteit & Inclusie / Kandidaat-kamerlid BIJ1
• Jelle Ris | docent, leraar basisonderwijs, onderwijskundige en autonoom kunstenaar

Per vraag lichten we de belangrijkste conclusies uit:

Wat leren kinderen en jongeren in 2030 binnen het onderwijs op gebied van cultuur en wie bepaalt dit? En wat vraagt dat van de uitvoerders?

• Cultuureducatie is nu nog te vaak met de ‘one-size-fits-all’-gedachte ontwikkeld – het slaat nóg beter aan met voldoende representatie vanuit onze samenleving. Nu wordt het veelal smalle aanbod nog vaak bepaald door een paar beslissingmakers.
• Laten we kinderen en jongeren centraler stellen en betrekken bij de ontwikkeling van cultuuraanbod. Wat is hun behoefte, welke leerdoelen koppelen we eraan en welk inclusief en representatief cultuuraanbod past daar het beste bij?
• Onderwijs is de basis van cultuuroverdracht – moet het dan geen grotere rol krijgen? Naast of zelfs geïntegreerd in de conventionele vakken als taal, rekenen, spelling, et cetera?
• Kinderen die ‘high brow’ kunst en cultuur consumeren komen vaker uit gezinnen met hogere sociaal-economische status (SES). Maar dat geldt niet voor alle kinderen. En daar ligt de toegevoegde waarde van goede cultuureducatie: het opent de blik van elk kind – ongeacht hun SES – waarbij ze hun eigen creativiteit ontdekken.

Wie zijn er in 2023 betrokken bij cultuuronderwijs, in welke rol en hoe kunnen we deze rollen de komende jaren versterken?

• CmK is de gedroomde accelerator voor het openen van deuren voor mensen met andere blikken en ideeën. Want cultuur is geen concurrentie: juist de diversiteit maakt het rijk.
• Laten we leerkrachten in opleiding voortdurend op hun verbeeldingskracht aanspreken zodat zij gewend raken met eigen verbeeldingskracht. En zo spreken zij op hun beurt ook weer hun toekomstige leerlingen hierop aan.
• De pabo mag serieuzer geladen worden, want nu is het nog vaak: “Ik wil iets met kinderen doen.” Het onderwijs is veel groter en urgenter dan dat. Leraren en docenten hebben een verantwoordelijke taak in de opvoeding en ook in de overdracht van cultuur.

Wat hoop je dat is blijven hangen na dit panelgesprek?

De panelleden gaven het publiek tips om samen nog betere cultuureducatie te realiseren. Een greep:

• Laten we elkaar meenemen, samen deuren openen en openstaan voor nieuwe ideeën.
• Hoe komen we op de plekken komen waar cultuur ís? Misschien moeten we samen op ontdekkingsreis gaan naar die plekken.
• Laten we het kind en de jongere centraal zetten bij de ontwikkeling van cultuureducatie.
• Wees snel met luisteren, maar traag met spreken. Laten we eerst goed naar elkaar luisteren, ook naar alle kinderen en elkaar bevragen, voordat we spreken en beslissen – in dit geval over wat over wat cultuureducatie moet zijn.