”Muziek dóet iets met kinderen”

Het is december, dus Het Kerst Muziekgala staat weer voor de deur. Met als hoogtepunt het optreden van de grootste schoolband van Nederland in aanwezigheid van koningin Máxima, enthousiaste erevoorzitter van Méér Muziek in de Klas. In het kantoor van Méér Muziek in de Klas, aan de Sarphatikade in Amsterdam, sprak Annemarie Hogervorst met directeur Jantien Westerveld over muziek als rode draad, linking pins en Harry Bannink. “Muziek dóet iets met kinderen. Dat horen we uit het hele land van scholen die met de Impuls Muziekonderwijs bezig zijn. Er gebeurt iets in de klas, het geeft meer saamhorigheid, minder pestgedrag en dat alleen al is heel waardevol.”

Zelf komt Jantien Westerveld uit Twente. Op haar oude basisschool werd veel gezongen, elke week moest ze een nieuw liedje uit haar hoofd leren. Nu is dat helaas anders. “Veel vakleerkrachten zijn wegbezuinigd en op de pabo’s zijn vakken als muziek gesneuveld. Hierdoor zijn leerkrachten vaak handelingsverlegen. Ze durven simpelweg niet te zingen met de klas. Daarom zijn we heel erg blij dat er ook een subsidie is gekomen voor de pabo’s, waardoor op dit moment 88% van de pabo’s het curriculum aan het aanpassen is. Onlangs was ik op de pabo in Helmond. Van de studenten tot de directeur, iedereen was zo enthousiast over wat de hernieuwde aandacht voor muziek teweegbrengt. Er wordt nu iedere week veel gezongen zodat de studenten hun eigen stem goed leren gebruiken. Bovendien leren ze allemaal gitaar of ukelele spelen om de leerlingen muzikaal te begeleiden. Op hun stagescholen merken de studenten dat het lesgeven door hun muzikale vaardigheden eigenlijk makkelijker wordt. Door samen muziek te maken, heb je veel meer contact met de kinderen.”

De passie voor muziek is bij Jantien al voor de basisschool ontstaan. “Ik ben de jongste van drie dochters. Mijn moeder speelde vaak piano en daar zongen wij met z’n drieën bij.” ’s Avonds in bed luisterde ze naar de pianolessen van haar zusjes. Haar favoriete instrument werd uiteindelijk blokfluit. Na afronding van het conservatorium heeft Jantien jarenlang lesgegeven en speelde ze in een eigen kwartet. Tijdens haar baan als directeur van de Muziek- en Dansschool Amstelveen rondde Jantien haar tweede studie af: Bedrijfskunde. Haar ervaring op muzikaal vlak én op bedrijfskundig vlak, plus de politieke ervaring in Amstelveen komen mooi samen bij Méér Muziek in de Klas, waar Jantien sinds 2015 directeur is. “Onze missie is structureel muziekonderwijs voor alle 1,6 miljoen basisschoolleerlingen, waarbij we pionieren op het gebied van publiek-private samenwerking. We worden ondersteund door het ministerie van OCW, ook in de vorm van de Impuls muziekonderwijs en de professionaliseringsregeling voor pabo’s, en medegefinancierd door private fondsen als de BankGiro Loterij, VSB Fonds, Prins Bernard Cultuurfonds en de VandenEnde Foundation.”

Eén van de dingen waar je de bedrijfskundige voelsprieten van Jantien goed in terugziet, is het grote aantal ambassadeurs dat zich inzet voor Méér Muziek in de Klas. “Voor iedere groepering die nodig is bij het realiseren van structureel muziekonderwijs, hebben we een ambassadeur gekozen. De ambassadeurs zijn de linking pin tussen onze stichting en zijn of haar achterban. Het is geen erebaantje, het gaat er echt om dat ze actief hun kennis en netwerk inzetten. Bij het pabo-traject is bijvoorbeeld Ans Buys heel erg betrokken geweest omdat zij uit de pabo-wereld komt. Bij de samenwerking tussen pabo’s en conservatoria zetten we conservatoriumdirecteur Janneke van Wijk in. Wethouder Paul de Rook speelde een belangrijke rol bij onze pilot van het programma Méér Muziek in de Klas Lokaal, dat leidde tot het afsluiten van het convenant in Groningen. De betrokkenheid van muzikanten Ilse DeLange en Wouter Hamel is vooral inhoudelijk. Zo heeft iedereen een rol die bij hem of haar past. Inclusief koningin Máxima, zijn in totaal negentien ambassadeurs voor ons actief.”

Net als het rijksprogramma Cultuureducatie met Kwaliteit is ook Méér Muziek in de Klas een project met een begin en een eind. Dat eind is in beide gevallen 31 december 2020. Gelukkig wil de Tweede Kamer ook na 2020 blijven werken aan toegankelijk muziekonderwijs voor alle basisscholen. Een motie hierover werd onlangs unaniem aangenomen. “Met het ministerie zijn we aan het kijken hoe we kunnen zorgen voor een goede inbedding van Méér Muziek in de Klas binnen CMK, zodat het vanaf 2021 een mooi vervolgtraject krijgt. Dan moet eigenlijk alles bij elkaar komen met als ultieme doel dat alle kinderen in Nederland zich optimaal kunnen ontwikkelen in alle cultuurdisciplines.”

Als Jantien het voor het zeggen had, hoe zou het muziekonderwijs in Nederland er dan uitzien? “Mijn ideaal is dat op iedere school in Nederland een muzisch klimaat is. Dat muziek als een soort rode draad door de hele week gaat. Dus niet af en toe een projectje, maar dat de school gewoon dag in dag uit muziek ademt. Dat alle groepsleerkrachten het belang weten van muziekonderwijs. Dat er een goede wisselwerking met de culturele omgeving is zodat kinderen die meer willen met muziek de weg weten.”

Welk muziekstuk zou ieder kind in Nederland gehoord moeten hebben? “Toen mijn dochter klein was kon ze uren luisteren naar liedjes van Annie M.G. Schmidt op muziek van Harry Bannink. Dat zit muzikaal zo goed in elkaar. Het favoriete liedje van mijn dochter was Popocatepetl, met een muilezeltje door heel Mexico. Maar alle liedjes die Harry Bannink gemaakt heeft zijn juweeltjes.”

De Grote Harry Bannink Podcast van Gijs Groenteman
De 20 mooiste nummers van Harry Bannink | Gijs Groenteman | De Volkskrant

Het Kerst Muziekgala 2018 wordt op woensdag 26 december om 20:28 uur uitgezonden op NPO 1.
Kunstgebouw is onder meer bij Méér Muziek in de Klas betrokken door het regelen van Vliegende Brigadiers voor de Zuid-Hollandse scholen bij de scholenwedstrijd. Daarnaast is Kunstgebouw partner van meerdere scholen binnen de Impuls Muziekonderwijs.