Trotse strepen

Inlevingsvermogen en zelfvertrouwen zijn wat Leontien Apekrom betreft belangrijke opbrengsten van cultuuronderwijs. Als kunsteducator ontwikkelt ze projecten voor kinderen, vaak in samenwerking met musea. Onlangs organiseerde ze bijvoorbeeld de Zomerweek in Museum Rijswijk waarin kinderen elke dag kunst onderzochten en zelf kunst maakten. Voor Kunstgebouw geeft Leontien Apekrom gastlessen beeldende kunst op basisscholen door heel Zuid-Holland. In deze column vertelt ze wat haar favoriete Kijk|Kunst-project is en waarom.

– “Het is een dier dat in een meisje verandert!”
– “Ik denk dat het een meisje is dat in een dier verandert.”
– “Of het is een meisje en dier in één, een dier met lang meisjeshaar.”
– “Volgens mij is het een masker, het haar lijkt precies achter die rand verder te gaan en daar houdt het masker volgens mij op.”
– “Ze is boos en wil iemand opeten! Kijk maar hoe rood ze is en als je dichtbij zit dan zie je dat ze scherpe kleine tandjes heeft!”
– “O, ik dacht juist dat ze verlegen is omdat ze een beetje bloost.”
– “Of verliefd op ons natuurlijk!”
Heb je al enig idee waarnaar de leerlingen hebben gekeken tijdens deze gastles? De vraag is of het ertoe doet wat voor wezen de illustratie van kunstenaar Hillegon Brunt precies is.

Bij het Kijk|Kunst-project Het laboratorium van Hillegon komt een echt kunstwerk in de klas. Centraal staat het kijken naar én het praten over dit kunstwerk. De kracht van kunst beschouwen met een groep is dat een leerling niet alleen benoemt wat hij ziet, maar ook uitlegt waaraan hij dat ziet. Zo leren leerlingen dat een mening, visie, zienswijze afhankelijk is van hoe je iets ziet en vanaf welk standpunt je het ziet. Iemand achter in de klas kon tijdens deze gastles de scherpe kleine tandjes bijvoorbeeld helemaal niet zien.

Het gaat er dus niet om wat er precies is afgebeeld, het gaat erom te achterhalen waarom we denken te zien wat we zien. Zo ontwikkelen we ons inlevingsvermogen. Misschien niet direct meetbaar, maar wel een belangrijke vaardigheid in een maatschappij waar feitenkennis en prestatie steeds meer de boventoon lijken te voeren binnen het onderwijs.

Er wordt weleens onderschat hoe belangrijk experiment is zonder direct meetbare opbrengst. Oefenen en uitproberen zonder bang te hoeven zijn dat je erop afgerekend wordt. Ook dat experiment komt aan bod bij Het laboratorium van Hillegon. De wezens van Hillegon Brunt blijken helemaal te zijn opgebouwd uit kleine streepjes, arceringen. De leerlingen experimenteren zelf met het maken van verschillende arceringen om te ervaren hoe Hillegon haar wezens tot leven wekt. En dan blijkt dat iedereen bijzondere streepjes kan zetten! Iedereen blijkt de haren van een wezen te kunnen tekenen zonder dat verkeerd te doen. Alhoewel ook niet direct meetbaar, voel je het zelfvertrouwen toch een stukje groeien.

Inlevingsvermogen en trotste strepen maken Het laboratorium van Hillegon mijn favoriete gastles om te geven. En niet alleen voor mij, ook voor leerlingen: “Deze les was leuk! Komt u snel weer langs?” kreeg ik vaak te horen. Mijn antwoord is: misschien wel aankomend schooljaar! Want ik ben blij dat ik ook dit nieuwe schooljaar weer gastlessen voor Kunstgebouw mag geven.